مزوتراپی از کلمه یونانی Meso به معنای میان و Therapeia به معنی درمان پزشکی می‌آید و یکی از عمل پزشکی زیبایی غیر جراحی است که طی آن داروهای هومیوپاتیک که معمولا توسط پزشکان طب جایگزین تجویز می‌گردد، وارد پوست می‌شود. این روش که تا حدودی تهاجمی است با تزریق زیر یا داخل جلدی مخلوطی از عصاره های گیاهی، مواد هومیوپاتیک، داروها، ویتامینها و سایر مواد حیاتی در مقادیر میکروسکوپی انجام می‌شود.مزوتراپی برای هر مشکلی قابل انجام نیست و به زبان ساده می‌توان گفت این روش نوعی متد انتقال دارو است و بایستی با پرسازی بافت افتراق داده شود.
خیلی قبل، مزوتراپی یک درمان قابل قبول در پزشکی به حساب می‌آمد و در ابتدا در کنترل درد، پزشکی ورزش و روماتولوژی کاربرد داشت. مزوتراپی در اروپا اولین بار در کنترل درد در اعمال دندانپزشکی و درمان طیف وسیعی از آسیب‌ها و بیماری‌ها مثل کانسر، آرتریت یا درد مفاصل، مشکلات عضلانی اسکلتی و حتی استازعروقی به کار رفت. کاربرد آن در پزشکی زیبایی در “برطرف کردن سلولیت، کاهش یا فرم دادن چربی‌ها، کمک به کاهش وزن، درمان پیری پوست و شل شدن پوست، کاهش اسکار آکنه و خطوط کشش پوستی و جوانسازی دست و گردن” در جامعه عمومی مطرح و به سرعت مورد پذیرش قرار گرفت و این یک زنگ خطر بود. ترکیبات گیاهی و دارویی که در کنترل درد و التهاب در آرتریت روماتوئید به کار می‌روند به فعال کننده‌های بافت همبند از جمله سیلیکا، بیوتین و آنزیم‌های تجزیه کننده پروتئین هستند که برای کشیدگی لیگامان و تاندون آسیب دیده استفاده می‌شوند.
وازودیلاتورها یا گشاد کننده های عروقی، جریان خون عروقی و لنفاتیک را بهبود می‌بخشند و تجزیه‌کننده های لیپید برای لیپولیز به کار می‌روند که در درمان سلولیت موثر هستند و بخصوص در نواحی ران، باسن و پهلوهای برجسته بخصوص در خانم‌ها کاربرد دارد. در مورد نحوه اثر و تغییرات متابولیکی این دارو و دوره درمان شواهد علمی ضعیفی وجود دارد. در موارد حاد مثل آسیب های ورزشی، ۱-۳ جلسه عموما کافی است ولی برای موارد مزمن مثل سلولیت و چروکهای خفیف حداقل ۱۵ جلسه نیاز است ولی همچنین توصیه می‌شود یکسال و یا ۶ ماه بعد تکرار شود و بسته به مورد انجام شده در هر جلسه چند صد تزریق در لایه های مختلف پوست (اپیدرم، درم و زیر جلد) بوسیله سوزن‌های مخصوص گان مزوتراپی انجام شود. مزوتراپی نسبت به تزریق بوتاکس بیشتر در بین مردم جاباز کرد. خصوصا در فرم دادن به بدن و کاهش وزن. ولی با وجود این محبوبیت اثر بخشی و عوارض این تکنیک زیبایی همچنان برای اغلب پزشکان و بیماران در پرده ابهام است.
مزوتراپی در لیپولیز
یکی از روشهای غیر جراحی که برای فرم دادن به بدن و از بین بردن سلولهای چربی به کار می‌رود مزوتراپی است و معمولا تغذیه درست، درمان هورمونی، ورزش و مکملهای غذایی نیز چاشنی آن می‌شود. اگر چه مکانیسم واقعی مزوتراپی هنوز ناشناخته است و بر خلاف این واقعیت که شواهد علمی بسیار کمی در ارتباط با کاربردهای وسیعش وجود دارد، در چند سال گذشته این روش یک متد معمول در طب زیبایی به کار رفته است. لیپولیز (اکسیداسیون اسیدهای چرب) و لیپوژنز (سنتزلیپیدها) دو مفهوم پایه در سلولهای چربی است که تعادل این دو بسته به محل آناتومیکی، جنس، سن و نژاد متفاوت بوده و حجم سلولهای چربی را تعیین می‌کند. لیپولیز به پروسه‌ای گفته می‌شود که تری گلیسیرید داخل سلولی هیدرولیز شده و به اسیدهای چرب آزاد تبدیل می شود. درجه لیپولیز بسته به واکنش تحریکی (لیپولیتیک) و مهاری (آنتی لیپولیتیک) دارد. عوامل دارویی که لیپولیز موضعی را افزایش می‌دهند این تعادل را به سمت از دست دادن چربی متمایل می‌کنند و باعث کوچک شدن سلولهای چربی می شوند. فرمولاسیونی که باعث کاهش حجم چربی در سلولیت می‌شود، جریان خون موضعی مختل آن ناحیه را بهبود می‌بخشد و بافت‌همبند آسیب دیده را ترمیم کرده و سطح پوست را نرمتر می‌کند. بعضی فرمولاسیونها از ذخیره چربی جلوگیری کرده و به شکسته شدن سلولهای چربی باقیمانده کمک می‌کنند وبه وضوح باعث پاره شدن و از بین رفتن سلولهای چربی می‌شود.
تزریق برای سلولهای چرب
بر اساس برخی از مطالعات کلینیکی در مزوتراپی تکرار تزریق برای سلولهای چربی و سایر سلولهای مرتبط سمی بوده و باعث از بین رفتن دائمی بافت چربی و نکروز سلولی در بعضی موارد می‌شود. به علاوه برای کاهش موقت ذخیره چربی، حرکت بیشتر چربی‌های داخلی به سلولهای چربی اتفاق می‌افتد. بنابراین با وجودی‌که مزوتراپی با افزایش متابولیسم موضعی باعث انتقال چربی به خون می‌شود ولی حذف بیشتر چربی از طریق روده و سیستم ادراری هنوز مشخص نیست. تاکنون، مقالات مروری برای این موضوع بسیار کم است و مقالات وجود شواهد مربوط به موارد ذکر شده در بالا را بطور مشخص بیان نکرده است. لیپولیز چربی ذخیره شده در سلولهای چربی بوسیله گیرنده های و آدرنورسپتور بر روی سطح سلول چربی تنظیم می‌شود.
مزوتراپی در جوانسازی صورت
روشهای غیر جراحی در جوانسازی صورت به عنوان راه های ساده، موثر و سریع برای دستیابی به هدف مورد نظر مطرح می‌شوند. این روشها شامل برنامه عمل ها و کرمهای موضعی، بوتاکس، پرکننده ها برای اسکار یا چروکهای ثابت شده، لیفت با دستگاه، پیلینگ صورت و یا لیزرهای جوانسازی کننده که پوست را صاف تر، سفت تر و جوانتر می‌کنند، لیزرهای جوانسازی کننده که در درمان شلی، لک و ضایعات عروقی در پوست پیر اثر می‌کنند، هستند.
مزوتراپی یکی از تکنیک های جوانسازی در پیری پوست محسوب می‌شود. تزریق ویتامین، مواد معدنی، مواد هومیوپاتیک و پروتئین‌های طبیعی برای جوانسازی و بهبود توان پوستی در صورت و سایر نقاط بدن انجام می‌شود. معمولترین و ساده ترین فرمول مزوتراپی در جوانسازی پوست شامل تزریق محلول مولتی ویتامین در داخل درم در جلسات متعدد است.
عوارض مزوتراپی
درد حین تزریق معمولا کم است. محل تزریق ممکن است خونریزی موقتی داشته باشد و علائم التهاب را نشان دهد که ظرف چند روز برطرف می‌شود. عوارض موضعی مزوتراپی شامل واکنش‌های آلرژیک، کهیر، پسوریازیس، هماتوم، زخم، نکروز و عفونتهای باکتریال متفاوت است. مزوتراپی خصوصا وقتی توسط یک دستگاه مکانیکی انجام شود، یک منبع برای بروز عفونتهای میکروارگانیسمی توسط پزشک است. جراحی وسیع و عوارض آن، بیماران و پزشکان را به سمت متدهای کمتر تهاجمی کشانده است. بیماران ما همیشه به دنبال روشهای ضد پیری هستند که سریع‌ترین و ساده ترین روش برای جوان و زیبا به نظر رسیدن را انتخاب کنند و هدف جراحان پلاستیک هم همیشه انتخاب یک روش ثابت شده و ایمن با حداقل آسیب است. اگر چه مزوتراپی همچنان نامشخص باقی مانده است. استفاده از داروهای جوانسازی کننده و لاغر کننده با روش تزریقی متعدد به نظر بسیار خوب می‌رسد ولی مواد ثابت نشده بر اساس شنیده ها و یافته های کلینیکی نامشخص هنوز اثربخشی این روش را ثابت نکرده است.
کاهش چروک صورت
کاهش چروک، افزایش انعطاف پوست و بهبود رنگ پوست مطرح شده ولی از لحاظ علمی ثابت نشده است. همچنین مطرح می‌شود که تزریق ویتامین زیر پوست، سلول را جوانتر و فعالتر کرده و ساخت کلاژن و الاستین را تحریک می‌کند.
تزریق هیالورونیک اسید نه به عنوان یک پرکننده بلکه در مزوتراپی زیبایی، برای پیشبرد جوانسازی پوست با افزایش آب رسانی و ایجاد محیط مناسب جهت تسهیل فعالیت فیبروبلاستها و تغییرات، ارتباطات بین سلول و ماتریکس خارج سلولی، مطرح می‌شود.
ماساژ صورت به شیوه‌ای کاملاً صحیح
همه می‌دانیم که ماساژ صورت موجب بهبود جریان خود در پوست و جوانسازی آن می‌شود. برای ماساژ صورت ابتدا باید یک روغن مناسب برای پوست خود انتخاب کنید.
چند قطره از روغن را روی سطح پوست بچکانید و با انگشتان خود کمی گرم کنید؛ به طوری که نوک انگشتان روغن را به تمام سطح پوست صورت‌تان برساند. حرکت انگشت‌ها باید ملایم و توأم با نوازش باشد. ماساژ را از چانه‌ها شروع کنید و بعد گونه و بینی را ماساژ دهید. حالا یک لبخند عمیق بزنید؛ عمیق‌ترین لبخندی که تا به حال زده‌اید و در همان حالت تا چند دقیقه بمانید. برای ماساژ دادن قسمت فوقانی صورت از حرکات رفت و برگشتی استفاده کنید. با نوک انگشتان خود سطح پوست را کمی بلند کنید. این کار را با ملایمت انجام دهید. اینگونه نیشگون گرفتن‌ها باعث کاهش اضطراب‌ها و استرس‌های شما می‌شوند. فضای میان دو ابرو را نیشگون بگیرید. خطوط بین ابروها را با کشیدن پوست از هم باز کنید. با استفاده از دو انگشت اشاره و شست هر دو دست قسمت ابتدایی ابروها را بگیرید و کمی از هم دور کنید. نوک بینی را با همان انگشتان به سمت بالا بکشید و بعد دوباره به حالت اول برگردانید. با حرکات دایره‌ای کوچک از بالای برآمدگی بینی آرام آرام به سمت پایین، یعنی سوراخ‌های بینی بیایید. برای این حرکت بهتر است از انگشت‌های میانی استفاده کنید. با نوک انگشتان انگشتری به قسمت پایین چشم‌ها کمی فشار بیاورید و این کار را به صورت ضربه‌ای از قسمت داخل به سمت خارج انجام دهید یعنی حرکات انگشت‌ها به گونه‌ای باشد که کم‌کم از هم فاصله بگیرند.
بیشترین فشار را در همان ابتدا با نوک انگشتان‌تان ایجاد کنید و هر بار که فشار وارد می‌کنید، عمل بازدم را انجام دهید. برای رفع خستگی چشم‌ها بدون حرکت دادن سر چشم‌ها را حرکت دهید؛ به این صورت که با چشم‌ها به سمت بالا، پایین، چپ و راست نگاه کنید، ولی سر خود را تکان ندهید. هر یک از حرکات چشم را به مدت چند ثانیه انجام دهید و مرتباً این کار را تکرار کنید. قسمت چانه را به صورت حرکات مکشی ماساژ دهید. این کار باعث می‌شود انرژی فراوانی جذب کنید.
با انگشت شست و کناره انگشت اشاره حرکات مکشی را انجام دهید و از قسمت داخلی صورت به قسمت خارجی حرکت کنید. با این کار پوست‌تان درخشان می‌شود. در صورت تمایل می‌توانید از این حرکت برای گردن نیز استفاده کنید.
در حالی که دهان‌تان در حالت باز است، گوشه سمت چپ لب خود را گرفته و تا جایی که می‌توانید از دهان‌تان دور کنید و این کار را در سمت راست نیز تکرار نمایید. هر حرکت را پنج بار انجام دهید. فک و گونه‌های‌تان را نیشگون بگیرید. این کار را بارها و بارها انجام دهید تا با گرفتن نیشگون‌های ریز و پشت سر هم خون و مواد مغذی به این قسمت‌ها برسد.
منبع:دکتر محمدعلی نیلفروش زاده